متخصصان سیستم های نظارت تصویری از سال 2013 درباره قابلیت ها و ویژگی های کدک H.265 صحبت های بسیاری کردند. در سال 2017 کدک H.265 تبدیل به جریان اصلی مورد استفاده و سازگار با سیستم های نظارت تصویری شد و بسیاری از شرکت ها ساخت دوربین مداربسته و VMS هایی با سازگاری کامل کدک H.265 شروع کردند. در این مقاله دوربین مداربسته مسائل رایج مرتبط با کدک H.265 را در سال های آینده با سرفصل های زیر شرح می دهیم:

تفاوت های بین کدک های H.264 و H.265
پتانسیل بهبودهای کیفی تصویر
موانع همه گیری کدک H.265
مروری بر پشتیبانی VMS ها
تا سال 2018 خبری از سازگاری ONVIF نیست
تفاوت کدک H.265 با کدک هوشمند H.264
نتایج بررسی کدک H.265
توصیه هایی برای استفاده از کدک دوربین مداربسته

در مجموع مهمترین موضوع درباره استفاده از کدک H.265 یا HEVC کاهش نیاز به پهنای باند بالا و کاهش میزان bit rate خواهد بود که ادعا می شود نسبت به دیگر کدک ها به نصف کاهش می یابد. برای مثال اگر یک دوربین مداربسته 1080P با سرعت ضبط 30 فریم در ثانیه نیاز به پهنای باند 4 مگابیت در ثانیه داشته باشد، دوربین مداربسته با کدک H.265 تنها به 2 مگابیت بر ثانیه پهنای باند نیاز دارد. اما حالا پس از گذشت زمان مشخص شد که این قدر هم کارایی بالا نداشته است.

مقایسه قابلیت های تکنیکی
سه بهینه سازی بنیادین در کدک H.265 نسبت به کدک های پیشین رخ داده است:

* حجم بالاتر CTUها بجای بلاک های تصویری ماکرو: بزرگترین سایز بلاک کدک H.264 معادل 256 پیکسل (16x16) می باشد اما در کدک H.265 این میزان 16 برابر معادل 4096 پیکسل (64x64) خواهد بود. سازندگان این کدک علت استفاده از بلاک های تصویری بزرگتر را کارکرد بهینه تر انکدینگ بخصوص برای تصاویری با رزولوشن بالاتر می دانند.

* رمزگشایی و دیکد کردن موازی در کدک H.265 امکان پردازش بخش های مختلف تصویر را در زمانی یکسان میسر می کند. این کار باعث می شود سرعت پخش ویدئوهای ضبط شده و در حال پخش بالا رفته و مزیت استفاده از پردازنده های چند هسته ای که امروزه رایج شده اند را خواهند داشت. کدک H.264 این قابلیت را ندارد.
* مفهومی با مضمون “Clean Random Access” بمعنای دسترسی تصادفی به کدکهای H.265 افزوده شد که ” تصاویر را بدون نیاز به دیکد تصاویر دیگری که پیشتر از آن در جریان تصویری وجود داشتند دیکد کرده و از کدک لحظه ای با عنوان Open GOP استفاده می کند”. این قابلیت مزیت بسیار خوبی برای سیستم های نظارت تصویری که نیاز به پخش تصاویر ضبط شده دارند بهمراه دارد و باعث می شود فریم های I که باعث افزایش میزان bitrate ها شده بهینه شوند.
انکدینگ متغیر (Scalable) قابلیت مهمی است که کدک H.265 هم مثل کدک H.264 از آن بی بهره است. قابلیتی که پیشتر روی آن برنامه ریزی شده بود هنوز هم در کدک H.265 برای سیستم های نظارت تصویری قابل اجرا نبوده است. قابلیت کاهش پهنای باند و کاهش فضای ذخیره سازی مورد نیاز بیشتر میتواند با استفاده از انکدینگ متغیر یا سایزپذیر بسیار بهینه تر شود.

پتانسیل بهبودهای کیفی تصویر
تعدادی از شرکت های سازنده، بهبود کیفیت تصاویر با کدک H.265 را مهمترین تبلیغ برای جلب مشتری می دانند که اشتباه است. کدک H.265 ذاتا کیفیت بهتری نسبت به کدک H.264 یا حتی کدک MPEG-4 نداشته است. به همین شکل اگر از پهنای باند مناسب کدک H.264 در کدک H.265 استفاده شود باز هم فرقی در بهبود کیفیت تصاویر نخواهد کرد. اما حداقل پهنای باند مورد نیاز کاهش پیدا می کند. تنها موضوعی که شاید باعث بهبود غیرمستقیم کیفیت باشد مراحل یا Levelهای مورد استفاده در H.264 است که اگر در میزان کم ست شوند باعث افزایش نویز و تصاویر موهوم می شود. وقتی به کدک H.265 رسیدیم همین سطوح پهنای باندی می توانند باعث بهبود کیفیت شوند.

موانع همه گیری کدک H.265
با ظهور کدک H.265 قبول آن خیلی ساده نبوده و سه مانع جلوی این پذیرش را گرفته است:

دوربین های مداربسته جدید: دوربین های مداربسته جدید نمی توانند به سادگی با یک بروزرسانی فرم ور با H.265 سازگار شوند. یعنی نیاز به چیپست جدیدی خواهد بود که این یعنی دوربین مداربسته موجود باید برای سازگاری با کدک H.265 با دوربین مدار بسته دیگری تعویض شود (مثل تغییر کدک MPEG-4 به H.264).
نسخه های جدید VMSها: به خاطر جدید بودن کدک H.265 بسیاری شرکت های سازنده VMS باید با آن سازگار شوند. برای این کار نیاز به بررسی ها و تست های مختلفی است. این تاخیر در همه گیر شدن به دلیل این است که بسیاری از VMSها باید بتوانند با بسیاری از دوربین های مداربسته مختلف شرایط سازگاری را به دست آورند.
توان پردازشی افزایش یافته: تعادل در میزان کاهش پهنای باند نیازمند توان پردازشی بالایی بین 50 تا 300 درصد بیشتر از باقی کدک ها برای سی پی یو خواهد بود. از طرف دیگر می تواند به کاربران برای کاهش سایز تبادلات I/O کمک نماید. این قابلیت بسیار خوب است اما باید نگرانی های قابل درک و تاخیرها در تست و تایید این مسائل را نیز در نظر گرفت.